Zmęczenie, blada cera, osłabienie – to pierwsze objawy anemii. Anemia u dziecka jest szczególnie niepokojąca, ponieważ może wpływać na jego rozwój i zdrowie ogólne. Poznajmy zatem, jakie produkty powinny znaleźć się na talerzu najmłodszych oraz jakie działania podjąć, aby skutecznie walczyć z niedokrwistością.
Czym jest anemia?
Anemia, nazywana także niedokrwistością, to stan patologiczny charakteryzujący się zmniejszeniem ilości czerwonych krwinek (erytrocytów) oraz/lub ilości hemoglobiny w krwi do poziomu poniżej normy dla danego wieku i płci osoby. Skutkiem tego jest ograniczenie zdolności krwi do przenoszenia tlenu do tkanek organizmu, co może prowadzić do różnorodnych objawów klinicznych.
Objawy anemii mogą być różnorodne i zależą od stopnia jej zaawansowania oraz szybkości jej rozwoju. Najczęściej obejmują one zmęczenie, bladość skóry i błon śluzowych, osłabienie, duszności, bóle głowy, zawroty głowy czy kołatanie serca.
Diagnoza anemii opiera się na badaniach laboratoryjnych krwi, w tym na morfologii krwi obwodowej oraz dodatkowych badaniach mających na celu ustalenie jej przyczyny.
Anemia u dzieci - przyczyny
Anemia u dziecka może wynikać z różnych przyczyn. Często są one złożone i mogą dotyczyć zarówno czynników genetycznych, jak i środowiskowych.
Oto główne przyczyny niedokrwistości u najmłodszych:
- Niedobór żelaza - najczęstsza przyczyna anemii u dzieci. Żelazo jest niezbędne do produkcji hemoglobiny. Niedobór może wynikać z jego niewystarczającego spożycia wraz z pokarmem, złego wchłaniania w przewodzie pokarmowym, zwiększonego zapotrzebowania (np. w okresie intensywnego wzrostu) lub chronicznych krwawień.
- Niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego - te składniki są niezbędne do produkcji czerwonych krwinek. Niedobory mogą wynikać ze złej diety, zaburzeń wchłaniania czy też pewnych stanów patologicznych.
- Anemia hemolityczna - może być wrodzona (np. sferocytoza wrodzona, niedokrwistość sierpowata) lub nabyta (np. spowodowana przez choroby autoimmunologiczne, infekcje czy narażenie na pewne toksyny lub leki). Polega na nadmiernej destrukcji czerwonych krwinek.
- Choroby przewlekłe - takie jak przewlekłe infekcje, zapalenie stawów czy choroby nerek mogą prowadzić do anemii.
- Choroby szpiku kostnego - takie jak aplazja szpiku czy białaczka mogą zakłócać produkcję czerwonych krwinek.
- Utrata krwi - może być spowodowana przez urazy, zabiegi chirurgiczne, choroby żołądka i jelit prowadzące do krwawień.
Co jeść przy anemii? Jakie produkty na anemię powinny znaleźć się w diecie?
Aby zapobiegać anemii u dzieci, w ich diecie powinny znaleźć się składniki, które mają kluczowe znaczenie dla produkcji czerwonych krwinek i hemoglobiny. Oto najważniejsze z nich:
- Żelazo
- Dlaczego? Żelazo jest kluczowym składnikiem hemoglobiny, białka w czerwonych krwinkach odpowiedzialnego za przenoszenie tlenu. Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną anemii na świecie.
- Źródła żelaza: mięso czerwone (wołowina, cielęcina), drób, ryby, jaja, soczewica, fasola, ciecierzyca, zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż), nasiona sezamu, płatki owsiane, orzechy.
- Witamina C
- Dlaczego? Pomaga w przyswajaniu żelaza z pożywienia, zwłaszcza żelaza pochodzenia roślinnego.
- Źródła witaminy C: cytrusy (cytryny, pomarańcze, grejpfruty), kiwi, truskawki, papryka, brokuły, brukselka, jarmuż.
- Witamina B12
- Dlaczego? Jest niezbędna do produkcji czerwonych krwinek. Niedobór witaminy B12 prowadzi do anemii megaloblastycznej.
- Źródła witaminy B12: produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso, ryby, mleko, jaja.
- Kwas foliowy (witamina B9)
- Dlaczego? Tak jak witamina B12, jest kluczowy dla produkcji czerwonych krwinek, a jego niedobór prowadzi do anemii megaloblastycznej.
- Źródła kwasu foliowego: zielone warzywa liściaste, fasola, soczewica, orzechy, ziarna, awokado, banany.
- Białko
- Dlaczego? Białko jest niezbędne do produkcji czerwonych krwinek. Wspomaga także przyswajanie żelaza.
- Źródła białka: mięso, drób, ryby, jaja, nabiał, rośliny strączkowe, orzechy, nasiona.
- Miedź
- Dlaczego? Jest kluczowa dla produkcji hemoglobiny i „współpracuje” z żelazem w tworzeniu czerwonych krwinek.
- Źródła miedzi: wątroba, ostrygi, orzechy, nasiona, kakao.
- Witamina A
- Dlaczego? Pomaga w przetwarzaniu żelaza, co ułatwia produkcję hemoglobiny.
- Źródła witaminy A: marchew, bataty, dynia, szpinak, jarmuż, wątroba, jaja, ryby.
Anemia u dziecka - co jeść? Podsumowanie
Zrównoważona dieta bogata w żelazo, witaminę C, B12 oraz kwas foliowy jest niezbędna w zapobieganiu i leczeniu anemii u dzieci. Regularne konsultacje z pediatrą lub hematologiem oraz dbałość o zdrowie naszych pociech pozwoli zapewnić im prawidłowy rozwój.
Podejrzewasz anemię u swojego dziecka? Umów wizytę w naszym Warszawskim Centrum Pediatrycznym.
Najczęstsze pytania dotyczącego tego, co jeść w przypadku wykrycia anemii u dzieci?
1. Czy żelazo jest ważne w diecie dziecka z anemią?
Tak, żelazo jest kluczowym składnikiem hemoglobiny, białka w czerwonych krwinkach odpowiedzialnego za przenoszenie tlenu. Dzieci z anemią zwykle potrzebują zwiększonej ilości żelaza w diecie.
2. Jakie produkty są bogate w żelazo?
Bogatymi źródłami żelaza są: mięso czerwone, drób, ryby, jaja, soczewica, fasola, ciecierzyca i zielone warzywa liściaste, takie jak szpinak czy jarmuż.
3. Czy witamina C wpływa na przyswajanie żelaza?
Tak, witamina C pomaga w przyswajaniu żelaza z pożywienia. Dlatego warto spożywać produkty bogate w witaminę C, takie jak cytrusy, kiwi czy papryka, w połączeniu z produktami bogatymi w żelazo.
4. Czy wszystkie rodzaje anemii są spowodowane niedoborem żelaza?
Nie, anemia u dziecka nie musi być spowodowana niedoborem żelaza. Istnieją też inne typy anemii, takie jak anemia megaloblastyczna spowodowana niedoborem witaminy B12 czy kwasu foliowego.
5. Jakie produkty są bogate w witaminę B12?
Witamina B12 występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso, ryby, mleko czy jaja
6. Czy dieta mojego dziecka powinna być różnorodna?
Tak, różnorodność w diecie jest kluczem do dostarczenia wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Nawet jeśli skupiasz się na produktach bogatych w żelazo czy witaminę B12, nie zapominaj o innych ważnych dla organizmu składnikach. Poza dobrze zbilansowaną dietą warto także rozważyć wprowadzenie suplementów, które pomogą uzupełnić niedobory poszczególnych składników odżywczych.