Padaczka jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób neurologicznych u dzieci. Szacuje się, że dotyka około 0,5-1% populacji dziecięcej, co oznacza, że na 1000 dzieci od 5 do 10 może mieć zdiagnozowaną epilepsję. Może mieć wiele przyczyn, a jej objawy bywają różnorodne – od drgawek po epizody zawieszenia uwagi. Wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju i jakości życia dziecka. W artykule przybliżymy rodzicom najważniejsze informacje dotyczące diagnostyki oraz metod leczenia padaczki dziecięcej.

Padaczka i jej przyczyny u dzieci

Padaczka (epilepsja) to przewlekła choroba neurologiczna charakteryzująca się nawracającymi napadami padaczkowymi, które wynikają z nieprawidłowej aktywności elektrycznej neuronów w mózgu. Jej objawy mogą pojawić się w różnym wieku – od okresu noworodkowego po wiek nastoletni.

Przyczyny padaczki u dzieci:

Wrodzone wady mózgu - np. malformacje kory mózgowej, dysplazja korowa.
Urazy okołoporodowe - niedotlenienie, krwotoki wewnątrzczaszkowe.
Choroby genetyczne - np. zespoły Draveta, Lennoxa-Gastauta, Angelmana.
Infekcje OUN - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu.
Guzy mózgu - zarówno łagodne, jak i złośliwe nowotwory.
Zaburzenia metaboliczne - np. fenyloketonuria, hipoglikemia, kwasica mleczanowa.
Czynniki autoimmunologiczne - np. padaczka autoimmunologiczna.

Nie zawsze udaje się określić jednoznaczną przyczynę padaczki u dziecka, co określane jest mianem padaczki idiopatycznej.

Jak rozpoznać padaczkę u dziecka? Objawy, które powinny zaniepokoić rodziców

Napady padaczkowe mogą przybierać różne formy, dlatego ich rozpoznanie bywa trudne. Nie zawsze objawiają się typowymi drgawkami, a część napadów może być mylona z innymi stanami neurologicznymi.

Najczęstsze objawy padaczki u dzieci:

nagłe drgawki, często z utratą przytomności,
nieruchome, puste spojrzenie (tzw. napady nieświadomości),
mimowolne ruchy kończyn, np. machanie rękami, skurcze mięśni twarzy,
nieskoordynowane ruchy głowy, tułowia, kończyn,
epizody nagłego zatrzymania mowy i braku reakcji na otoczenie,
nagłe osłabienie mięśni, prowadzące do upadków,
powtarzające się epizody dezorientacji, zmiany nastroju.

Opiekunowie powinni zwrócić uwagę na nietypowe zachowania dziecka i w przypadku ich powtarzania się, skonsultować się z neurologiem dziecięcym.

Diagnostyka padaczki u dzieci - kiedy zgłosić się do neurologa?

Jeśli u dziecka wystąpiły napady drgawkowe lub inne niepokojące epizody, konieczna jest jak najszybsza diagnostyka. Neurolog dziecięcy przeprowadza dokładny wywiad, analizując okoliczności napadów, ich częstotliwość i objawy towarzyszące.

Kiedy zgłosić się do neurologa dziecięcego?

Napady występują regularnie lub powtarzają się bez wyraźnej przyczyny.
Dziecko doświadcza nagłych „wyłączeń” i braku reakcji na bodźce.
Występują epizody sztywności mięśniowej, drżenia kończyn lub asymetrycznych ruchów.
Występują nietypowe zachowania, np. nagłe zahamowanie mowy lub utrata kontaktu wzrokowego.

EEG w diagnostyce padaczki

Elektroencefalografia (EEG) jest podstawowym badaniem diagnostycznym w przypadku podejrzenia epilepsji. Pozwala na ocenę aktywności elektrycznej mózgu i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości.

EEG może być wykonywane w różnych warunkach – w spoczynku, po deprywacji snu, w czasie snu. W przypadku niejednoznacznych wyników mogą być potrzebne dalsze badania, takie jak rezonans magnetyczny (MRI) mózgu.

Leczenie padaczki dziecięcej - jakie są dostępne metody?

Leczenie padaczki u dzieci jest indywidualnie dobierane w zależności od rodzaju napadów, wieku dziecka i przyczyny choroby.

Podstawowymi metodami leczenia są:

Farmakoterapia - leki przeciwpadaczkowe dobierane na podstawie rodzaju napadów (np. kwas walproinowy, lewetyracetam, lamotrygina).
Dieta ketogenna - wysokotłuszczowa, niskowęglowodanowa dieta stosowana w lekoopornych przypadkach.
Neurostymulacja - np. stymulacja nerwu błędnego.
Leczenie chirurgiczne - usunięcie obszarów mózgu odpowiedzialnych za napady (w wybranych przypadkach).

Wymagane jest regularne przyjmowanie leków oraz ścisła współpraca z neurologiem, ponieważ nieleczona padaczka może prowadzić do zaburzeń rozwojowych.

Specjalistyczna opieka neurologiczna dla dzieci - gdzie szukać pomocy?

Diagnostyka i leczenie padaczki u dzieci jest prowadzona przez lekarzy specjalistów. Jeśli podejrzewasz padaczkę u swojego dziecka, skonsultuj się z neurologiem dziecięcym w Warszawskim Centrum Pediatrycznym. Placówka zapewnia wsparcie w diagnostyce i leczeniu chorób układu nerwowego, w tym padaczki.

Epilepsja u dzieci - co trzeba wiedzieć? Podsumowanie

Padaczka u dzieci może mieć różne przyczyny i objawy, dlatego jej diagnoza wymaga szczegółowych badań. Jeśli zauważysz u dziecka niepokojące symptomy, warto jak najszybciej skonsultować się z neurologiem dziecięcym. Wczesne wdrożenie odpowiedniego leczenia pozwala na poprawę jakości życia dziecka i jego dalszy prawidłowy rozwój.